Ung thư tuyến yên là một dạng ung thư nội tiết rất hiếm gặp. Tuyến yên đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể, do đó, triệu chứng của bệnh này rất phức tạp. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, các dấu hiệu và phương pháp điều trị ung thư tuyến yên.
Ung thư tuyến yên là gì?
Tuyến yên là một tuyến nội tiết nhỏ, nằm trong hố tuyến yên của xương sphenoid (một phần của xương sọ), có kích cỡ chỉ bằng một hạt đậu. Nó có chức năng điều chỉnh hoạt động của các cơ quan và tuyến nội tiết khác trong cơ thể, bao gồm:
– Tuyến giáp.
– Tuyến thượng thận.
– Buồng trứng.
– Tinh hoàn.
Ung thư tuyến yên là một loại ung thư không phổ biến, thường gặp ở người cao tuổi. Có hai loại ung thư tuyến yên: ung thư phát triển từ các tế bào của chính tuyến yên hoặc ung thư di căn từ các cơ quan khác.
Nguyên nhân gây ung thư tuyến yên
Cho đến nay, nguyên nhân chính xác gây ra ung thư tuyến yên vẫn chưa được xác định.
Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng ung thư tuyến yên có thể liên quan đến các biến đổi gen và bất thường di truyền.
Triệu chứng của ung thư tuyến yên
Do tuyến yên kiểm soát hầu hết các hoạt động trong cơ thể, khi bị ung thư, nó có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau:
– Chèn ép và xâm lấn các mô xung quanh: gây ra đau đầu, mất thị lực và co giật.
– Cường giáp: gây kích động, lo âu, tim đập nhanh, cảm giác nóng và ra mồ hôi liên tục, giảm cân nhanh chóng.
– Hội chứng Cushing: gây ra sự tích tụ mỡ ở mặt và bụng, ngực to ở nam giới, teo cơ ở tay và chân, da mỏng.
– Hội chứng acromegaly: chiều cao vượt trội, béo phì, đầu to, chi to và biến dạng xương.
– Rối loạn sinh dục: giảm ham muốn tình dục, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, tiết sữa không do mang thai hoặc thiếu sữa cho con bú.
Biến chứng của bệnh ung thư tuyến yên
Biến chứng nghiêm trọng và phổ biến nhất của bệnh ung thư tuyến yên là mù lòa, do sự chèn ép và xâm lấn của mô tuyến yên vào dây thần kinh thị giác.
Bệnh ung thư tuyến yên cũng có thể gây ra bệnh đái tháo nhạt (uống nước và đi tiểu rất nhiều), nhồi máu hoặc xuất huyết tuyến yên, thậm chí dẫn đến tử vong.
Ngoài ra, phẫu thuật điều trị bệnh ung thư tuyến yên cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro như nhiễm trùng (viêm màng não hoặc áp xe tuyến yên), rò dịch não tuỷ, tổn thương dây thần kinh thị giác, và xuất huyết não.
Cách chẩn đoán bệnh ung thư tuyến yên
Thăm khám lâm sàng
Đầu tiên, bác sĩ sẽ thu thập thông tin về các triệu chứng mà người bệnh gặp phải, quá trình diễn biến của bệnh, cũng như tiền sử mắc các bệnh khác (nếu có).
Khi người bệnh trình bày các triệu chứng liên quan đến rối loạn của các tuyến nội tiết do tuyến yên điều khiển, bác sĩ có thể nghi ngờ về sự bất thường của tuyến yên và chỉ định tiến hành các xét nghiệm để kiểm tra và chẩn đoán.
Xét nghiệm
Khi nghi ngờ ung thư tuyến yên, hai loại xét nghiệm cơ bản cần được thực hiện:
Định lượng hormone: kiểm tra cả máu và nước tiểu để đánh giá sự biến động của các hormone do tuyến yên sản xuất.
Chẩn đoán hình ảnh: MRI (cộng hưởng từ) hoặc CT scan (chụp cắt lớp vi tính) có thể được sử dụng để kiểm tra. Tuy nhiên, MRI cho hình ảnh chi tiết hơn và là phương pháp ưu tiên để khảo sát tuyến yên.
Khi nào cần gặp bác sĩ
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ:
Nếu bạn có các dấu hiệu nghi ngờ rối loạn nội tiết như thay đổi tính cách (dễ cáu gắt, lo lắng), bất lực, rối loạn kinh nguyệt, nhịp tim nhanh, tăng tiết mồ hôi, hoặc có khuôn mặt và bụng to trong khi tay chân teo nhỏ, bạn nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và điều trị.
Trong trường hợp bạn thường xuyên gặp phải đau đầu kèm theo giảm thị lực, không nên chần chừ mà cần đi khám ngay để phòng tránh biến chứng.
Nơi khám chữa bệnh ung thư tuyến yên
Nếu bạn gặp các dấu hiệu trên, hãy đến các cơ sở y tế gần nhất, bệnh viện hoặc phòng khám chuyên khoa Nội, Nội Tiết. Hoặc bạn cũng có thể đến bất kỳ bệnh viện đa khoa nào.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:
Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện ung bướu TP.HCM, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, Bệnh viện nhân dân Gia Định.
Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện nội tiết trung ương, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội.
Phương pháp điều trị ung thư tuyến yên cần phải căn cứ vào nhiều yếu tố như kích thước của khối u (lớn hay nhỏ hơn 1cm), mức độ hormone, và khả năng xâm lấn các cơ quan lân cận.
Dựa trên những yếu tố này, bác sĩ sẽ chọn lựa phương pháp điều trị thích hợp nhất cho bệnh nhân, có thể bao gồm:
– Phẫu thuật để loại bỏ khối u.
– Xạ trị.
– Hóa trị.
– Điều trị bằng thuốc nội tiết.
Biện pháp phòng ngừa ung thư tuyến yên
Hiện nay không có yếu tố môi trường hay lối sống nào được xác định là nguyên nhân trực tiếp gây ra ung thư tuyến yên. Do đó, không có biện pháp phòng ngừa cụ thể nào được khuyến nghị để ngăn chặn bệnh này.
